Szósty artykuł z serii Pieniądze dla studentów tym razem dotyczyć będzie środków niepochodzących z budżetu państwa. Mianowicie przyjrzymy się świadczeniom wypłacanym przez organizacje pozarządowe, a więc takie, których finansowanie zależy w głównej mierze od prywatnych darczyńców. Są to przede wszystkim fundacje, stowarzyszenia oraz organizacje kościelne. Kryteria przyznawania świadczeń ustalane są uznaniowo w zależności od projektu realizowanego przez daną instytucję. Mogą mieć one charakter socjalny (na przykład wyrównywanie szans osób z terenów wiejskich) lub z tytułu osiągnięć artystycznych, sportowych bądź naukowych. W dzisiejszym wpisie przeanalizuję konstrukcję tego typu form wsparcia oraz podpowiem jak samodzielnie, a zarazem skutecznie, szukać ich w Internecie.
Kryteria przyznawania stypendium
Podczas przyznawania nagród, stypendiów i grantów naukowych pod uwagę bierze się najróżniejsze kryteria (pasujące zazwyczaj do charakteru organizacji je przyznającej). Istnieje niezliczona ilość kryteriów, jednak z powodzeniem można zaliczyć je do kilku grup.
Poziom edukacji
Mamy tutaj rozróżnienie na osoby w wieku szkolnym, studentów (w podziale na poszczególne lata studiów) oraz doktorantów. Jest to oczywiście kryterium wyjściowe.
Aby móc spełnić kolejne, należy najpierw „przyporządkować się” do danej grupy wiekowej.
Osiągnięcia naukowe, sportowe, artystyczne
Jest to główny wyróżnik stypendiów pozarządowych. Mogą stanowić one aż 70% sumy tego typu wypłacanych stypendiów. Ich celem jest motywacja do osiągania jak najlepszych wyników w danej dziedzinie.
Miejsce zamieszkania
To kryterium w większości przypadków ma na celu wsparcie osób, które zamieszkują tereny gorzej rozwinięte lub o trudniejszych warunkach „do startu”. Są to zazwyczaj tereny wiejskie lub miasta do 20 tys. mieszkańców.
Sytuacja materialna
Jest to kryterium o charakterze socjalnym. Wnioskując o stypendium, należy udokumentować trudną sytuację materialną. Chodzi tu głównie o poziom dochodów w rodzinie studenta.
Dziedzina nauki
Organizacje pozarządowe mogą przyznawać stypendia dla osób osiągających wybitne wyniki w wybranej dziedzinie naukowej. W związku z tym, uhonorowane mogą być osoby zajmujące się na przykład IT bądź humaniści.
Kto przyznaje stypendia
Nie da się stworzyć zamkniętej listy organizacji, które pomagają studentom, tworząc rozmaite projekty. Każdego roku pojawiają się nowe fundacje i instytucje, które ze środków własnych lub w inny sposób finansują poszczególne etapy nauki lub fundują nagrody i granty. Można jednak dość ogólnie wymienić:
- Organizacje pozarządowe,
- Samorządy,
- Przedsiębiorstwa,
- Uczelnie wyższe,
- Fundacje korporacyjne.
Ile przeciętnie wynoszą stypendia pozarządowe
Według badania „Mapa stypendiów III” przeprowadzonego w 2020 roku na zlecenie Fundacji Dobra Sieć i Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności wysokość stypendiów jest bardzo zróżnicowana. Ich wartość sięga od 50 zł do nawet 350.000 zł!
W latach 2019-2020 w Polsce organizowano 735 programów stypendialnych. Odpowiedzialnych za to było 581 instytucji. Przodownikami w tej kwestii były samorządy oraz – zaraz za nimi – fundacje i stowarzyszenia.
W kwestii zasięgu przeważały programy lokalne (gminne). Wśród województw prym wiodły Mazowsze, Śląsk i Małopolska.
Czytelne i ciekawie przygotowane opracowanie badań znajdziecie w tym miejscu.
Gdzie szukać informacji na temat projektów
W tym celu polecam stronę mojestypendium.pl. Znajdziecie tam klasyfikację stypendiów z podziałem na poszczególne kryteria. Strona zapewnia wygodną wyszukiwarkę, tak by łatwo wyszukać coś dla siebie. Ponadto znajdziecie na niej szereg artykułów związanych ze stypendiami pozarządowymi.
Jeżeli szukacie stypendium według bardziej indywidualnego kryterium – na przykład stypendia lokalne bądź dla danej dziedziny nauki, z pomocą przyjdzie jak zawsze wyszukiwarka internetowa. Dla pierwszej grupy świadczeń najlepiej wpisać hasło „stypendia + [nazwa twojej miejscowości, powiatu bądź województwa]”, w drugiej zaś „stypendia + [dana dziedzina], na przykład „stypendia dla humanistów”.
Stypendia Pomostowe – co to jest i kto może skorzystać
Stypendia Pomostowe to cały program stypendialny, skierowany do zdolnych maturzystów z mniejszych miejscowości. Osoby urodzone w dużych miastach prawdopodobnie nie zdają sobie nawet sprawy, jak dużym problemem jest w Polsce tak zwane wykluczenie komunikacyjne. Młodzi ludzie, z uwagi na duże odległości, jakie dzielą ich od dobrych uczelni, brak sensownych połączeń transportowych i niskie dochody w rodzinie muszą nierzadko porzucić swoje plany związane z edukacją. Opisywany system stypendialny ma na celu wyrównywanie szans na starcie dorosłego życia. Realizatorem programu jest Fundacja Edukacyjna Przedsiębiorczości, współpracująca z licznymi partnerami.
Stypendia Pomostowe – dla kogo
Program umożliwia otrzymanie stypendium na I roku studiów oraz dalsze lata kształcenia w szkołach wyższych. Stypendium na I roku studiów może otrzymać osoba, która spełni łącznie następujące warunki:
- dostała się na I rok studiów – dwustopniowych lub jednolitych – w trybie stacjonarnym, na akademickiej uczelni w Polsce,
- pochodzi z miejscowości liczącej do 20 tys. mieszkańców (warunek zostanie potwierdzony na podstawie adresu zameldowania; w momencie składania wniosku, meldunek musi trwać już co najmniej 2 lata),
- wychowuje się w niezamożnej rodzinie (maksymalny dochód na osobę to 1820 zł brutto; do kwoty tej nie wliczają się świadczenia związane z niepełnosprawnością dziecka),
- osiąga dobre wyniki w nauce (sposób obliczania punktów znajdziecie tutaj – dotyczy wyników matur).
Wymagane jest jednak spełnienie dodatkowego warunku (wystarczy jeden z wymienionych). Stypendysta powinien:
- pochodzić z rodziny byłych pracowników PGR,
- dojść do finałowego etapu olimpiady przedmiotowej w szkole ponadgimnazjalnej,
- pochodzić z rodziny wielodzietnej (troje i więcej dzieci), zastępczej lub wychowywać się w domu dziecka,
- mieć rekomendację lokalnych organizacji pozarządowych, uczestniczących w programie (lista organizacji).
Stypendium Pomostowe – kwota
Stypendium na I rok studiów stanowi kwotę 7000 zł i wypłacane jest w 10 równych ratach podczas trwania roku akademickiego.
Stypendia na kolejne lata nauki mają różną wysokość, która zależy od założeń konkretnego programu stypendialnego. Programów jest obecnie 5, a informacje o każdym z nich znajdziecie na oficjalnej stronie fundacji.
Wnioski o świadczenie możecie składać online, wykorzystując stworzoną w tym celu stronę internetową. Aktualne informacje na ten temat znajdziecie w tym miejscu. W roku 2021/2022 wnioskowanie o stypendia pomostowe zostało już zamknięte (jak w przypadku większości tego typu form pomocy), jednak ich zasady są ponadczasowe. Warto więc mieć je na uwadze w kolejnych latach.
Granty – co to jest, jak otrzymać grant i gdzie go znaleźć
Granty to wsparcie o charakterze finansowym (lecz niekoniecznie), przyznawane osobom i organizacjom, przeznaczone najczęściej na realizację określonego celu lub kontynuowanie prac nad konkretnym projektem.
Grant mogą przyznawać prywatne firmy, organizacje rządowe, fundacje, a nawet osoby prywatne, chcące sfinansować związane z ich działalnością badania i projekty. Do popularnych grantów należą:
- Diamentowy grant Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, zakładający przyznanie nawet 220 tys. zł (w tym 2,5 tysiąca zł miesięcznie na wynagrodzenie). Otrzymać mogą go studenci różnych kierunków. Realizacja grantu trwa maksymalnie 48 miesięcy. Budżet każdej edycji wynosi do 20 mln zł.
- Granty Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (European Research Council – ERC) – jeden z najbardziej prestiżowych grantów, z budżetem nawet do 2 mln euro na projekt! Przyznawany doktorantów w celu kontynuowania prac naukowych, organizowany przez Komisję Europejską.
Gdzie szukać grantów
Znaczenie słowa grant jest dość szerokie i cały czas ewoluuje, dlatego przeczesywanie internetu, używając tylko tej jednej frazy, może być mało efektywne. Poszukując grantów, warto zaglądać na branżowe i naukowe portale internetowe oraz strony interesujących Was organizacji.
Dobrym miejsce do rozpoczęcia poszukiwań będzie portal naukowawpolsce.pap.pl, gdzie zawsze znajdziecie najświeższe informacje o grantach, konkursach i nagrodach naukowych.
Co jeszcze może Ci się przydać?
Wnioskowanie o różne formy pomocy materialnej jest znacznie łatwiejsze z dobrym (darmowym!) rachunkiem bankowym. Większość banków rozumie, że studencki budżet nie jest z gumy, dlatego oferuje konta praktycznie pozbawione opłat. Jednym z przykładów jest Konto Przekorzystne dla Młodych Banku Pekao. Pozbawione (bezwarunkowo) opłat za prowadzenie dla osób do 26. roku życia jest doskonałą propozycją dla studentów i nie tylko. W ramach aktualnej promocji założycie to konto premią o wartości aż 150 zł!
Zyskujecie do tego darmową kartę i wypłaty z bankomatów w całym kraju za free! Dodatkowego „fejmu” doda Wam złota karta debetowa wydawana do konta za darmo. Jej obsługa też jest darmowa, mimo że karta robi spore wrażenie.
To jednak nie wszystko
Przed finansowymi tarapatami może uratować Was również dobre ubezpieczenie NNW (z OC!). Polisa oczywiście nie zapobiega wypadkom, jednak potrafi w znacznym stopniu złagodzić ich skutki, pokrywając koszty leczenia, rehabilitacji czy straty materialne, które przez przypadek wyrządzicie osobom postronnym. Dobrą polisę NNW kupicie już za 53 zł rocznie. Cena będzie jeszcze niższa z kodem dla czytelników bloga JakDorobic.pl! Więcej o ubezpieczeniu od Bezpieczny.pl (Generali) przeczytacie tutaj.
Poznaj cały cykl Pieniądze dla studentów, czyli stypendia oraz inne formy wsparcia podczas studiów:
- Część I – Stypendium socjalne i Zapomoga;
- Część II – Stypendium specjalne dla osób niepełnosprawnych;
- Część III – Program Aktywny Samorząd;
- Część IV – Stypendium rektora;
- Część V – Kredyty studenckie;
- Część VI – Granty i stypendia pozarządowe.
Jak łatwo zauważyć tematy artykułów ułożone są według pewnych kryteriów, między innymi poziom dochodów, wyniki w nauce czy też posiadanie stopnia niepełnosprawności. Dzięki temu każdy będzie mógł znaleźć źródło dodatkowego dochodu dopasowane do sytuacji w jakiej się znajduje.