Koszty prowadzenia działalności gospodarczej w naszym kraju już dawno wyszły poza ramy przyzwoitości. O ile wysokość podatku dochodowego nie jest aż tak miażdżąca (a poza tym występuje tylko wtedy, gdy odnotujemy dochód), to obecność obowiązkowej składki ZUS i jej wysokość może przytłaczać początkujących przedsiębiorców. To właśnie tę opłatę przedsiębiorcy wskazują jako najgroźniejszą dla bezpieczeństwa i płynności finansowej ich biznesu. Jest jednak iskierka nadziei. Mianowicie, wprowadzona w życie w 2018 roku Konstytucja Biznesu, pozwala nowicjuszom złapać wiatr w żagle i przygotować się na nadejście poważniejszych kosztów. W ten oto sposób rozpoczynamy nowy cykl artykułów na blogu – Akademia nowicjuszy w biznesie. W pierwszym artykule z cyklu, omówimy, czym jest ulga na start – jej warunki i praktyczne zastosowanie – po ludzku, bez owijania w urzędniczą bawełnę. Dzięki tej wiedzy przez najbliższe sześć, a nawet 7 miesięcy zaoszczędzicie do kilku tysięcy złotych.
Bonus? Premia? Czyli czym w ogóle jest Ulga na start?
Zanim przejdziemy do kwestii zwolnienia z ZUS, powinniśmy ustalić, jakie opłaty tak naprawdę zawierają się w tym bolesnym, comiesięcznym przelewie. Opłatę do ZUS stanowią składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Te pierwsze dzielą się z kolei na:
- wypadkowe,
- rentowe,
- emerytalne,
- chorobowe (dobrowolne).
Do tego dochodzi jeszcze składka na Fundusz Pracy, do płacenia której zobowiązanych jest większość przedsiębiorców pracujących samodzielnie oraz tych, którzy zatrudniają pracowników. Wyłączeni z obowiązku są między innymi przedsiębiorcy opłacający preferencyjne składki ZUS. Pełną listę możecie znaleźć w dokumencie wydanym przez sam Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Osoby, które mogą skorzystać z Ulgi na start, przez 6 pełnych miesięcy zwolnione są z opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i fundusz pracy i fundusz solidarnościowy. Nadal zobowiązani są jednak do opłacania składki zdrowotnej, która od czasu wprowadzenia nowych przepisów podatkowych w lutym 2022 roku nie jest już niestety wartością stałą. Wysokość składki uzależniona jest bowiem od dochodu firmy i ma wartość 9% dochodu uzyskanego w miesiącu bezpośrednio poprzedzającym miesiąc, za który dokonywane jest rozliczenie (w przypadku przedsiębiorców rozliczających się na zasadach ogólnych, a więc korzystających z dwustopniowej skali podatkowej lub podatku liniowego). Bez obaw – w dalszej części artykułu wyjaśnimy, jak to wygląda w praktyce i jak, za pomocą prostego kalkulatora ZUS, obliczyć wartość składki zdrowotnej. Taki ruch miał wspomóc firmy z małym dochodem, a w rzeczywistości doprowadził do tego, iż Polacy w 2022 roku wpłacili do ZUS 53 miliardy złotych więcej, niż w roku poprzedzającym. Statystyczny Polak wsparł państwo kwotą bagatela 24 tysiące złotych 😉 (z tytułu samych składek, podatki to zupełnie inna sprawa).
Uczestnicy promocji, czyli kto może skorzystać z ulgi na start?
Z ulgi na start mogą skorzystać przedsiębiorcy, którzy prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą lub są wspólnikami spółek cywilnych, nie prowadzili działalności od co najmniej 5 lat (60 miesięcy) i nie odprowadzają składek do KRUS. Ponadto, jeśli planujecie założyć działalność, by dla tak zwanej optymalizacji podatkowej świadczyć usługi swojemu dotychczasowemu pracodawcy (lecz tym razem w ramach umowy B2B) – będziecie wykluczeni z omawianej ulgi. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy Wasza współpraca zakończyła się co najmniej dwa lata kalendarzowe wcześniej.
Dobra rada:
Nigdy nie zaczynajcie działalności pierwszego dnia miesiąca. ZUS, w przypadku ulg i zwolnień, zawsze liczy tylko pełne kalendarzowe miesiące. Wystarczy, że zarejestrujecie działalność gospodarczą drugiego dnia miesiąca, by okres obowiązywania ulgi wydłużył się o (prawie) miesiąc.
Warunki promocji, czyli jak skorzystać z ulgi w praktyce?
Jeśli chodzi o sprawy urzędowe, zawsze pojawia się to samo pytanie – jaki wniosek należy wypełnić? Mianowicie, zgłoszenia do ZUS dokonacie już podczas rejestrowania firmy. Wszystkie zainteresowane Wami urzędy są informowane o nowej działalności w tym samym czasie, w ramach tak zwanego jednego okienka. Oczywiście istnieje możliwość zgłoszenia poza platformą CEIDG – za pomocą programu Płatnik, platformy PUE lub nawet na papierze, zanosząc dokument do właściwego urzędu, ale załatwienie wszystkiego na raz oszczędzi Wam wiele czasu. Żeby skorzystać z Ulgi na start, powinniście podać w CEIDG właściwy kod ubezpieczenia. Pierwsze cztery cyfry to 05 40, pozostałe dwie podpowie Wam przypis w formularzu. Kody zależą od Waszej sytuacji emerytalnej i ewentualnej niepełnosprawności. Osoby bez niepełnosprawności i te, którym nie przysługuje ani renta, ani emerytura, powinny wybrać kod 05 40 00.
Warto także pamiętać, że jeśli z jakichkolwiek powodów będziecie chcieli zawiesić działalność, okres obowiązywania Ulgi nie wydłuży się. 6 miesięcy będzie naliczane nawet wtedy, kiedy Wasza firma nie będzie w praktyce normalnie funkcjonowała. Istnieje jednak możliwość wykorzystania Ulgi po raz kolejny. Taka sytuacja może się zdarzyć, kiedy od zawieszenia (lub zakończenia) działalności upłynie przynajmniej 60 miesięcy.
Do 20. dnia kolejnego miesiąca po założeniu działalności powinniście złożyć deklarację ZUS DRA. Od teraz będziecie składać ją co miesiąc w tym samym terminie (za większość z Was zrobi to po prostu Wasza księgowość 😉 ). Deklarację złożycie przez Internet, korzystając z konta w PUE. Instrukcję rejestracji w platformie znajdziecie na dedykowanej stronie ZUS.
Ulga na start – konsekwencje skorzystania
Wszyscy żyjemy na tym świecie dość długo, by wiedzieć, że każdy kij ma dwa końce, a każda ustawa musi Wam coś odebrać, żeby dać coś innego. W przypadku Ulgi na start nie jest inaczej. Fakt, że nie będziecie musieli opłacać składek na ubezpieczenie społeczne nie oznacza, że ktoś – a tym bardziej państwo – opłaci je za Was. Oznacza to po prostu, że możecie zrezygnować z pewnej państwowej usługi, jaką jest ubezpieczenie społeczne, a z której normalnie nie da się zrezygnować – to taka propozycja nie do odrzucenia, tylko w świetle prawa.
Jeśli w czasie trwania ulgi dojdzie do wypadku, nie będziecie mogli ubiegać się o żadne świadczenia rentowe czy chorobowe. Nie będziecie też odkładać na emeryturę z ZUS (informacja dla tych, którzy jeszcze w nią wierzą).
Ile zaoszczędzicie korzystając z Ulgi na start?
W poprzednich odsłonach tego artykułu mogliśmy pokazać Wam na konkretnych liczbach wyraźną różnicę w łącznej wysokości składek ZUS, porównując ze sobą kwoty wynikające z Ulgi na start, preferencyjne składki ZUS oraz standardową wartość, czyli tak zwany duży ZUS. Dziś jest to już jednak niemożliwe. Składka zdrowotna jest teraz uzależniona od wysokości dochodu i wynosi 9% podstawy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych na swojej stronie udostępnia kalkulator, w którym możecie obliczyć dokładną kwotę stawki zdrowotnej według dochodu (definicja dochodu znajduje się na końcu tego akapitu). Kalkulator dostępny jest tutaj.
Przykładowe wyliczenie widzicie poniżej. Osoba, której dochód (zgodnie z definicją ZUS) to 8000 zł, zapłaci 720 zł samej składki zdrowotnej. Jeśli korzysta z Ulgi na start – jest to jej jedyny koszt z tytułu składek ZUS.
Jeśli nie korzysta z ulgi, dojdą jeszcze stałe składki na ubezpieczenie społeczne + Fundusz Pracy (1 418,48 zł).
Bez Ulgi na start zapłacilibyście więc przy takim dochodzie składki ZUS w łącznej wysokości 2 138,48 zł. Z Ulgą – promocyjne 720 zł. Jeśli więc założymy, że będziecie uzyskiwać identyczny dochód przez 7 pierwszych miesięcy prowadzenia działalności, Ulga na start pozwoli Wam zaoszczędzić dokładnie 9 929,36 zł.
W kalkulatorze możecie zaznaczyć też inne formy opodatkowania – przykład ryczałt i kartę podatkową. W tych przypadkach składka zdrowotna obliczana jest inaczej.
Tutaj warto wtrącić, jak należy obliczyć dochód na potrzeby tego kalkulatora. Dochód to według ZUS przychód netto pomniejszony o koszty oraz o kwotę wpłaconych w tym samym miesiącu składek na: ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe.
Koniec Ulgi – początek kłopotów? Absolutnie nie!
Jako nowi przedsiębiorcy nie musicie ze strachem zerkać w przyszłość. Koniec Ulgi na start nie będzie dla Was zakończony twardym lądowaniem i początkiem walki o przetrwanie. Po wykorzystaniu tej pomocy, możecie płynnie przejść do następnego programu, gwarantującego nieco wyższe składki niż dotychczas, ale nadal zdecydowanie mniejsze od standardowych. O składkach na preferencyjnych warunkach opowiem Wam już w kolejnym artykule z cyklu. W tym celu śledźcie bloga, wpadajcie na social media oraz koniecznie subskrybujcie newsletter.