Chyba każdy zgodzi się, że ciężko o bardziej „krwiożerczą” instytucję wśród polskich urzędów, niż urząd skarbowy. Na dźwięk tych dwóch słów każdy nerwowo przełyka ślinę, a przedsiębiorcy dostają szczękościsku. Coroczne składanie zeznania podatkowego jest jednym z podstawowych obowiązków wszystkich pracujących osób. Dla niektórych to czas niecierpliwego czekania na zwrot nadpłaconego podatku za 2020 rok. Inni, mrużąc oczy, spoglądają na rubrykę do zapłaty. Niezależnie od grupy, do której się zaliczacie, warto znać swoje prawa i ulgi podatkowe PIT, które możecie otrzymać. Tych jest całkiem sporo i jestem przekonany, że każdy znajdzie jakąś dla siebie. Hitem tegorocznych zeznań jest z pewnością możliwość odliczenia od dochodu równowartości 200% środków przeznaczonych na walkę z pandemią. Osobiście na ten cel przeznaczyłem 1000 zł, o czym pisałem tutaj. Dzięki temu będę mógł odliczyć od dochodu kwotę 2000 zł! Tak na osłodę. 🙂
PIT – co to, po co i do kiedy
Każdy z nas płaci podatki w ciągu roku. Po co więc całe to roczne zeznanie? Dlaczego niektórzy muszą dopłacać do zapłaconych już podatków, a inni otrzymują zwrot? Czy nie można po prostu pobrać od każdego odpowiednią część wynagrodzenia każdego miesiąca i mieć problem z głowy?
Podatek dochodowy, który płacimy każdego miesiąca, to tak naprawdę jedynie zaliczka. Nie uwzględnia się w niej ulg, odliczeń i innych obniżek. Dopiero po całym roku pracy jesteśmy w stanie zebrać razem wszystkie osiągnięte dochody oraz, biorąc pod uwagę koszty uzyskania przychodu i dostępne „rabaty”, obliczyć końcową kwotę podatku. Osoby, które szczęśliwie znajdą się w grupie o wielu przywilejach podatkowych, otrzymują zazwyczaj zwrot o określonej wysokości. Z kolei ci, którzy szczęścia mają zdecydowanie mniej, muszą dopłacić (na przykład dlatego, że w ciągu roku przekroczyli limit dochodów i wskoczyli na wyższy próg).
Sprawa nie jest prosta, a ja nie jestem osobą, która powinna Wam tłumaczyć rachunkowość. Dla Waszego dobra i zdrowia polecam Wam też nie zagłębiać się w temat bardziej, niż to konieczne. Tym bardziej, że do złożenia zeznania PIT nie trzeba być specjalistą ds. księgowości.
Jaki PIT dla kogo – zestawienie
Sam wybór odpowiedniej deklaracji również nie jest najprostszy. Osoby pracujące na etacie lub umowach cywilnoprawnych otrzymają już wstępnie wypełniony druk od pracodawcy/zleceniodawcy. Reszta musi poradzić sobie sama. Poniżej znajdziecie kompletną i aktualną (w 2021 roku) listę dostępnych deklaracji.
| PIT | Dla kogo? | Do kiedy? |
| PIT-36 | Głównie dla osób prowadzących działalność gospodarczą, rozliczających się na zasadzie skali podatkowej. | 30 kwietnia |
| PIT-36L | Odmiana PIT-36 przeznaczona dla osób, rozliczających się według stawki liniowej (19% bez względu na wysokość dochodu). | 30 kwietnia |
| PIT-37 | Najbardziej powszechna deklaracja. Wypełniają osoby zatrudnione na umowy o pracę lub umowy cywilnoprawne, emeryci, renciści czy stypendyści. | 30 kwietnia |
| PIT-28 i PIT-28/A | Dla osób, osiągających dochodu z tytułu najmu lub podnajmu nieruchomości (poza działalnością gospodarczą) oraz od przychodów, opodatkowanych zryczałtowanym podatkiem od przychodów ewidencjonowanych. | 1 marca |
| PIT-19A | Rozliczają duchowni. | 1 lutego |
| PIT-6 | Dla osób zajmujących się produkcją rolną. | 20 stycznia |
| PIT-38 | Wypełniają podatnicy, którzy odnotowali dochód z akcji, udziałów (w spółkach, spółdzielniach itp.) czy sprzedaży papierów wartościowych. | 30 kwietnia |
| PIT-39 | To PIT wypełniany w przypadku sprzedaży (lub zamiany) nieruchomości poza działalnością gospodarczą. | 30 kwietnia |
PIT teoretycznie rozliczy się „sam”, ale…
Składanie zeznań podatkowych zostały już jakiś czas temu solidnie uproszczone. W gruncie rzeczy o tej czynności nie trzeba nawet pamiętać. To urząd zajmuje się przygotowaniem wszelkich dokumentów i wykonaniem rachunków. Po upłynięciu terminu, w większości przypadków 30 kwietnia, zeznanie zostanie automatycznie zatwierdzone i wysłane. Jak się pewnie domyślacie, przygotowane zeznanie nie uwzględnia ulg i odliczeń, które dostępne są dla każdego. Ba! Sądzę, że większość podatników z powodzeniem znajdzie dla siebie sposób na obniżenie podatków. Urząd Skarbowy nie jest w końcu instytucją charytatywną. Nie warto więc oddawać pieniędzy, które mu się zwyczajnie nie należą.
Dostępne ulgi podatkowe PIT
Co do zasady, ulgi podatkowe możemy podzielić na dwie kategorie: odliczenia od dochodu oraz odliczenia od podatku. Czym się różnią?
- Odliczenia od dochodu zmniejszają bazową kwotę, od której naliczany jest należny podatek. To zdecydowanie bardziej korzystne ulgi – szczególnie dla osób, rozliczających się na podstawie skali podatkowej. Odliczając ulgę od dochodu, możecie uniknąć wejścia na wyższy próg podatkowy (32% od kwoty powyżej 85 528 zł).
- Odliczenia od podatku pozwalają na zmniejszenie samej kwoty podatku, bez wpływu na podstawę opodatkowania.
Poniżej opiszę krótko dostępne w Polsce ulgi podatkowe.
Ulgi podatkowe PIT – odliczenia od podatku
Co do odliczeń od podatku, tak naprawdę wyróżniamy dwie główne kategorie odliczeń. Ulgę prorodzinną oraz ulgę abolicyjną.
- Ulga prorodzinna – prawdopodobnie najpopularniejsza z ulg. Dobrze wyjdą na tym rodzice dzieci do 18. roku życia, a także rodzice dzieci niepełnosprawnych (również tych pobierających rentę socjalną lub zasiłek pielęgnacyjny) i młodych dorosłych do 25. roku życia, jeśli ci cały czas się uczą.
Limit dochodów, w przypadku rodziców wychowujących jedno dziecko, to 112.000 zł. W przypadku rodzica wychowującego dziecko samotnie limit ten zmniejsza się do 56.000 zł. Limity nie dotyczą rodziców w rodzinach wielodzietnych.
Ulga zakłada odliczenie od podatku: 1112,04 zł na pierwsze i drugie dziecko (razem 2224,08 zł rocznie za dwójkę dzieci), 2000,04 zł na trzecie dziecko i aż 2700 zł na czwartą pociechę.
Nietrudno więc policzyć, że rodzina z czwórką dzieci od podatku odliczy prawie 7000 złotych!
- Ulga abolicyjna – za pracę za granicą – przez wiele lat ulga ta pozwalała uniknąć podwójnego opodatkowania osobom, pracującym poza granicami Polski. W 2020 roku zaszły jednak na tym polu niezbyt korzystne zmiany.
W skrócie ulga abolicyjna zakłada zrównanie podatku dochodowego z podatkiem przy metodzie zwolnienia z progresją. Oznacza to nic innego, jak odliczenie kwoty podatku, zapłaconego za pracę za granicą, od kwoty podatku do zapłacenia w Polsce.
Osobom zainteresowanym polecam nieco bardziej zagłębić się w lekturę, ponieważ temat jest dość rozbudowany (choć z pomocą darmowych programów do składania deklaracji PIT nikomu nie powinien sprawić problemów).
Ulgi podatkowe PIT – odliczenia od dochodu
Odliczenie od dochodu to znacznie bardziej korzystna forma ulgi. W 2021 roku podatnicy mogą skorzystać z kilku różnych przywilejów, a najważniejsze przedstawiam w poniższym zestawieniu. Co nie powinno nikogo dziwić, na charakter ulg podatkowych i zastosowane w nich stawki wpłynęła trwająca cały czas pandemia koronawirusa.
- Ulga termomodernizacyjna – wykonaliście w swoim domu jednorodzinnym prace, mające na celu poprawienie wydajności energetycznej? Mowa tutaj o instalacji fotowoltaicznej, wymianie pieca węglowego na odnawialne lub wysokosprawne źródło ciepła i wielu innych czynnościach. O tej uldze przeczytacie dokładniej tutaj. Ulgę można uwzględnić przez 6 lat, a kwota nie może przekroczyć 53.000 zł. Ulgę może oczywiście zastosować jedynie właściciel/właściciele budynku.
- Ulga za składki wpłacone na IKZE – od podstawy opodatkowania odliczycie także wpłaty na konta IKZE (indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego). Limit odliczenia od dochodu wynosi obecnie 6272 zł. W roku następnym ulegnie delikatnemu powiększeniu.
Ulga za wpłaty na IKZE przyniesie Wam około 1000 zł podatku mniej! Warto oszczędzać na emeryturę, bo jak widać, opłaca się to na wiele sposobów. 🙂
Więcej o IKE oraz IKZE przeczytacie tutaj i tutaj. - Ulga badawczo-rozwojowa – przysługuje przedsiębiorcom, którzy ponosili regularne, konkretne koszty na badanie nowych technologii (na przykład produkcji) i odkrywanie nowych wynalazków. Odliczyć można między innymi wynagrodzenie pracowników, koszty zakupu oraz koszty eksploatacyjne maszyn i urządzeń oraz wiele innych. Zainteresowanych odsyłam do rządowej witryny.
- Ulga na leki – stosuje się ją w następujący sposób: odliczeniu od dochodu podlega różnica, pomiędzy ceną zakupionych lekarstw a kwotą 100 zł.
Ulgę można zastosować, gdy przyjmowanie leków nastąpiło na polecenie lekarza i można udowodnić to za pomocą recepty lub pisemnego zalecenia. Nie można zastosować wymienionej ulgi w przypadku leków bez recepty lub leków, które nie są bezpośrednio związane z niepełnosprawnością. Ulga na leki jest bowiem dedykowana wyłącznie osobom niepełnosprawnym.
- Ulga rehabilitacyjna – przysługuje osobom niepełnosprawnym i ich opiekunom, ponoszącym koszty leczenia, transportu, rehabilitacji i utrzymania osoby niepełnosprawnej. Możemy wymienić tutaj takie koszty jak korzystanie z usług tłumacza języka migowego, przystosowanie pojazdów i lokalu dla osoby niepełnosprawnej, utrzymanie psa przewodnika, zakup leków lub pobyt na turnusach rehabilitacyjnych. Pełny wykaz kosztów i resztę szczegółów znajdziecie tutaj.
Warto poświęcić lekturze nieco więcej czasu. Wyliczenia, w przypadku ulgi rehabilitacyjnej, są nieco bardziej skomplikowane, a sama lista wydatków, podlegających odliczeniu, jest dość długa. Opiekunowie i osoby niepełnosprawne prawdopodobnie znają temat od podszewki. - Ulga od darowizn i krwiodawstwa – tak rzadko wykorzystywana, a tak opłacalna. Wyręczając państwo kolejnym (poza podatkami) wsparciem finansowym i pomocą należy się Wam odliczenie od dochodu. O jakich kwotach mowa? Zaczynając od krwiodawców: mogą oni odliczyć od dochodu 130 zł za każdy litr krwi lub jej składników, które oddali w roku podatkowym.
Na wyższą stawkę mogą liczyć koronawirusowi ozdrowieńcy, którym przysługuje aż 200 zł za litr osocza. W związku z pandemią powstała także nowa stawka ulgi od darowizn. Za wpłaty darowizn na rzecz walki z koronawirusem, wykonane do końca kwietnia 2020 roku, odliczyć od dochodu można aż 200% wartości darowizny (wpłacone do końca maja liczymy za 150%, a te wpłacone w okresie czerwiec-wrzesień odliczamy w dokładnie takiej kwocie, w jakiej nastąpiła wpłata).
Szczegóły i lista podmiotów, na których rzecz można było wpłacać darowizny, znajduje się na stronie rządowej.
Limit odliczenia to maksymalnie 6% dochodu. Na przykładzie przeciętnego krwiodawcy, który średnio co 3 miesiące oddaje 450 ml krwi, wartość do odliczenia wyniesie 234 zł.
- Ulga za internet – opłacacie faktury za internet? Prawdopodobnie tak. Możecie odliczyć je od podatku. Zsumujcie wartość wszystkich faktur z zeszłego roku. Limit to 760 zł rocznie. O tyle można zmniejszyć podatek, odliczając jedynie rachunki za internet!
Jak w praktyce wykorzystać ulgi podatkowe PIT
Jak widzicie, ilość dostępnych ulg jest imponująca, a na mniejszy podatek mogą załapać się niemal wszyscy. Jeśli chodzi o samo zastosowanie ulgi w praktyce, możecie zrobić to na dwa sposoby: obliczyć wszystko samodzielnie, według w ogólnodostępnych zasad, a następnie nanieść na deklarację i złożyć w urzędzie osobiście lub online. Polecam jednak wybrać jeden z darmowych programów, rozliczających zeznanie podatkowe. Ich działanie jest bardzo proste, a aplikacje pobierają Wasz wstępnie wypełniony PIT z rządowej bazy. Za ich pomocą, krok po kroku dodacie wszystkie, przysługujące Wam ulgi podatkowej.
