W związku ze zwiększonym zainteresowaniem artykułami oraz mailowymi prośbami, postanowiłem uaktualnić cykl wpisów dotyczących pomocy materialnej na jaką mogą liczyć studenci. Do rozpoczęcia roku akademickiego pozostało niewiele czasu. Warto już teraz poznać zasady na jakich udzielane są stypendia oraz rozpocząć zbieranie pełnej dokumentacji. Wypełnianie niektórych wniosków jest czasochłonne, dlatego warto się do tego przygotować z odpowiednim wyprzedzeniem. Nie ma sensu czekać do października, gdyż w tym czasie instytucje typu Urząd Skarbowy, ZUS lub Powiatowe Urzędy Pracy przeżywają oblężenie studentów, chcących uzyskać wymagane zaświadczenia. Wówczas na odbiór danego dokumentu trzeba czekać nawet tydzień. Natomiast wnioskując o dane zaświadczenie w sierpniu lub wrześniu możecie je uzyskać od ręki. Poradnik ten przyda się osobom, które planują rozpoczęcie studiów lub już studiują, ale nie miały pojęcia o możliwościach jakie zostały dla nich przygotowane.
Stypendium socjalne
Pierwszy artykuł z serii poświęcony będzie transferom pieniężnym o charakterze socjalnym, czyli zależnym od dochodu studenta oraz jego rodziny. Ponadto w przypadku zapomogi musi dojść do zdarzenia, którego następstwem jest przejściowe (nagłe) pogorszenie się sytuacji życiowej studenta. Zacznijmy jednak od stypendium socjalnego.
O stypendium socjalne można się ubiegać:
- na studiach stacjonarnych, zaocznych, wieczorowych;
- na studiach pierwszego stopnia (licencjat, inżynierskie), drugiego stopnia (magisterskie), na jednolitych studiach magisterskich oraz na studiach doktoranckich;
- na uczelniach publicznych (państwowych) jak i prywatnych;
- niezależnie od wieku.
Jak widzicie katalog osób uprawnionych do wnioskowania o stypendium socjalne jest bardzo szeroki. Jak wspomniałem na początku, głównym kryterium decydującym o przyznaniu tego rodzaju dofinansowania jest dochód, a dokładniej mówiąc maksymalna jego wysokość. Ustalenie tej wartości leży w gestii rektorów poszczególnych uczelni, dlatego wysokość stypendium socjalnego dla poszczególnych uczelni jest różna. Ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym reguluje jedynie górną oraz dolną granicę maksymalnego dochodu na członka rodziny, którą mogą uwzględniać rektorzy. Od 1 listopada 2015 roku widełki zamykały się w kwotach od 668,2 zł do 1043,9 zł (netto). Być może, po rozpoczęciu roku akademickiego, ustawodawca po raz kolejny podwyższy progi dochodowe.
Po analizie zakładek “pomoc materialna” na stronach internetowych różnych uczelni, doszedłem do wniosku, iż praktycznie większość z nich stosuje górną granicę, ewentualnie zaokrąglając ją do kwoty 1043 zł. Na niektórych stronach pojawiły się informacje już na rok 2016/2017, a na innych widnieją jeszcze dane obowiązujące na 2015/2016. Oznacza to, iż student, którego miesięczny dochód netto na członka rodziny nie przekraczał kwoty 1043,9 zł – będzie mógł ubiegać się o stypendium socjalne.
Jak udokumentować dochód
Wnioskując o stypendium socjalne musicie najpierw złożyć oświadczenie o dochodach za rok poprzedni. Przy ustalaniu wysokości dochodu uprawniającego studenta do ubiegania się o stypendium socjalne uwzględnia się dochody osiągane przez:
- studenta;
- małżonka studenta, a także będące na utrzymaniu studenta lub jego małżonka dzieci niepełnoletnie, dzieci pobierające naukę do 26. roku życia, a jeżeli 26. rok życia przypada w ostatnim roku studiów, do ich ukończenia, oraz dzieci niepełnosprawne bez względu na wiek;
- rodziców, opiekunów prawnych lub faktycznych studenta i będące na ich utrzymaniu dzieci niepełnoletnie, dzieci pobierające naukę do 26. roku życia, a jeżeli 26. rok życia przypada w ostatnim roku studiów, do ich ukończenia, oraz dzieci niepełnosprawne bez względu na wiek.
Przy ustalaniu sytuacji materialnej studenta nie uwzględnia się innych osób nawet, jeżeli zamieszkują wspólnie ze studentem (np. babci lub dziadka studenta, rodziców małżonka studenta, rodzica dziecka studenta, z którym pozostaje on wyłącznie w związku faktycznym, małżonków rodzica studenta).
Jeżeli natomiast prowadzicie samodzielne gospodarstwo domowe, nie musicie wykazywać dochodów w/w osób. Taka sytuacja występuje gdy:
a) posiadacie stałe źródło dochodów w ostatnim roku podatkowym,
b) posiadacie stałe źródło dochodów w roku bieżącym,
c) nie prowadzicie wspólnego gospodarstwa domowego z żadnym z rodziców i potwierdzicie ten fakt w złożonym oświadczeniu.
Pozycje, które trzeba uwzględnić znajdziecie w oświadczeniu o dochodach. Ogólny ich podział wygląda następująco:
A – wynagrodzenia
Wynagrodzenia z pracy; emerytury i renty; umowy zlecenia i o dzieło; świadczenia i zasiłki przedemerytalne i z Urzędu Pracy; działalność gospodarcza na zasadach ogólnych; zbycie papierów wartościowych lub nieruchomości.
B – działalność pozarolnicza
Dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej – ryczałt ewidencjonowany, karta podatkowa, najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa.
C – dochody nieopodatkowane
Dochody nie podlegające opodatkowaniu np. dochody z rolnictwa i KRUS, alimenty, dochody z zagranicy.
W przypadku gdy do ustalania wysokości dochodu uprawniającego studenta do ubiegania się o stypendium socjalne przyjmuje się dochód z prowadzenia gospodarstwa rolnego, dochód ten ustala się na podstawie powierzchni użytków rolnych w hektarach przeliczeniowych i wysokości przeciętnego dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 1 ha przeliczeniowego, ogłaszanego na podstawie art. 18 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2006 r. Nr 136, poz. 969, z późn. zm.24)). W przypadku uzyskiwania dochodów z gospodarstwa rolnego oraz dochodów pozarolniczych dochody te sumuje się.
WAŻNE
Jeżeli w oświadczeniu wykażecie zerowe lub bardzo niskie dochody, komisja stypendialna może zażądać doręczenia zaświadczenia z ośrodka pomocy społecznej o sytuacji dochodowej i majątkowej studenta oraz jego rodziny.
Uczelnie niestety wymagają dosyć sporej skrupulatności w kwestii udokumentowania dochodów. W tym celu, w zależności od źródeł uzyskiwanych dochodów musicie przedstawić między innymi:
- zaświadczenia o dochodach za rok ubiegły z urzędu skarbowego,
- zaświadczenia o wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne (z ZUS-u),
- oświadczenia o wysokości osiągniętych dochodów nie podlegających opodatkowaniu,
- zaświadczenie z urzędu pracy potwierdzające fakt pozostawania bez pracy z prawem lub bez prawa do zasiłku w przypadku bezrobotnych,
- umowa najmu lub użyczenia lokalu (w przypadku stypendium w zwiększonej wysokości),
- inne wymagane przez uczelnie, w zależności od statusu.
Warto, abyście już teraz zaczęli pobierać odpowiednie zaświadczenia, na przykład z Urzędu Skarbowego lub ZUS-u. Początek października to istna inwazja studentów, przez co oczekiwanie na wydanie zaświadczenia może się wydłużyć do 7 dni.
Studiowanie na kilku kierunkach
Student studiujący równocześnie na kilku kierunkach studiów może otrzymywać stypendium socjalne tylko na jednym, wskazanym przez studenta kierunku studiów.
Studentowi, który po ukończeniu jednego kierunku studiów kontynuuje naukę na drugim kierunku studiów, nie przysługuje stypendium socjalne, chyba że kontynuuje on studia po ukończeniu studiów pierwszego stopnia w celu uzyskania tytułu zawodowego magistra lub równorzędnego, jednakże nie dłużej niż przez okres trzech lat.
Jeśli zatem ukończyliście licencjat i kontynuujecie studia magisterskie – również na nich możecie pobierać stypendium socjalne.
Ile wynosi stypendium socjalne
Jak wcześniej wspomniałem, wysokości stypendium socjalnego różnią się w zależności od uczelni. Poniżej zaprezentuje przykłady pobrane ze stron internetowych uczelni wyższych. Należy zwrócić uwagę na jedną wspólną cechę:
Student studiów stacjonarnych znajdujący się w trudnej sytuacji materialnej może otrzymać stypendium socjalne w zwiększonej wysokości z tytułu zamieszkania w domu studenckim lub w obiekcie innym niż dom studencki, jeżeli codzienny dojazd z miejsca stałego zamieszkania do uczelni uniemożliwiałby lub w znacznym stopniu utrudniał studiowanie.
Oznacza to, iż jeśli nie jesteście w stanie codziennie dojeżdżać na uczelnię i musieliście wynająć mieszkanie lub pokój w akademiku – otrzymacie wyższe stypendium. Fakt ten będziecie musieli udokumentować umową najmu. Niektórym uczelniom wystarczy umowa użyczenia lokalu.
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie (2015/2016)
Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach (2016/2017)
Uniwersytet Warszawski (2015/2016)
Akademia Humanistyczno – Ekonomiczna w Łodzi (2015/2016)
Ta, co prawda prywatna uczelnia udostępnia bardzo ciekawe narzędzie – Kalkulator stypendiów. Uzupełniając odpowiednie pola otrzymacie informację na jakie stypendia możecie liczyć oraz jakiej wysokości.
Stypendium socjalne wypłacane jest przez 9-10 miesięcy lub 4-5 miesięcy w przypadku studiów jednosemestralnych.
Sprawdź również
Zapomoga
Zapomoga jest formą doraźnej, bezzwrotnej pomocy, przyznawanej na wniosek studenta, który znalazł się w trudnej sytuacji materialnej.
- z przyczyn losowych;
- przejściowo.
Zapomogę można otrzymać nie więcej niż dwa razy w roku akademickim.
Wysokość zapomogi jest zależna od danej uczelni. Decyzje dotyczące są w pełni uznaniowe. Jedne uczelnie wypłacają zapomogi wynoszące 500 zł, inne nawet kilka tysięcy złotych. W celu otrzymania zapomogi należy złożyć oświadczenie o dochodach (takie samo jak w przypadku stypendium socjalnego) oraz dokumentację potwierdzającą znalezienie się w trudnej sytuacji materialnej.
Przykładowe sytuacje, w których możecie ubiegać się o zapomogę:
- śmierć rodzica, małżonka lub opiekuna prawnego;
- nagła i ciężka choroba studenta lub jednego z domowników;
- nagłe pogorszenie się sytuacji materialnej studenta spowodowanej przez: klęskę żywiołową, a w szczególności pożarem, powodzią lub suszą.
Podsumowanie
Mam nadzieję, iż w miarę wyczerpująco przedstawiłem Wam kwestię uzyskania stypendium socjalnego oraz zapomogi. Studia to dosyć kosztowny okres w życiu, dlatego warto korzystać z dostępnych form wsparcia. Nie należy się również krępować, gdyż jest to w zupełności normalna sytuacja. Potwierdzają to kolejki ustawiające się pod drzwiami komisji stypendialnych, które można zaobserwować na większości uczelni podczas październikowego naboru wniosków. W razie pytań zapraszam do pozostawiania komentarzy. Postaram się odpowiedzieć na każde pytanie, wykorzystując moje doświadczenie w tej tematyce.
Wkrótce kolejne aktualizacje! Z jakich części będzie się składał cykl Pieniądze dla studentów, czyli stypendia oraz inne formy wsparcia podczas studiów
- Część I – Stypendium socjalne i Zapomoga;
- Część II – Stypendium specjalne dla osób niepełnosprawnych oraz dotacje z PFRON – zaktualizowany;
- Część III – Stypendium rektora;
- Część IV – Kredyty studenckie;
- Część V – Granty oraz stypendia pozarządowe;
- Część VI – Ulgi i zniżki przeznaczone dla studentów.
Jak łatwo zauważyć tematy artykułów ułożone są według pewnych kryteriów, między innymi poziom dochodów, wyniki w nauce czy też posiadanie stopnia niepełnosprawności. Dzięki temu każdy będzie mógł znaleźć źródło dodatkowego dochodu dopasowane do sytuacji w jakiej się znajduje.
Sprawdź również