W dzisiejszym artykule omówię temat pracy w charakterze ławnika sądowego. W związku z dużym zainteresowaniem cyklem wpisów dotyczących działania komisji wyborczych, postanowiłem pochylić się nad inną formą pracy w służbie społeczeństwu. Temat jest bardzo na czasie, gdyż trwa właśnie nabór kandydatów do pracy w charakterze ławnika podczas kadencji 2016-2019. Kandydatury można zgłaszać do 30 czerwca.
Wstęp
Na wstępie należy wyjaśnić kim jest ławnik oraz co należy do jego obowiązków. Rola ławników sądowych jest praktycznym odzwierciedleniem art. 182 Konstytucji RP, który gwarantuje udział obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości. Ławnicy sądowi zasiadają w składzie orzekającym obok zawodowego sędziego. Ławnicy w zakresie orzekania są niezawiśli i – jak sędziowie zawodowi – podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom. Przy rozstrzyganiu spraw ławnicy mają równe prawa z sędziami. W odróżnieniu od sędziów, ławnik nie może jednak przewodniczyć rozprawie i naradzie, jak również (w zasadzie) wykonywać czynności poza rozprawą.
Kto może zostać ławnikiem
Jednocześnie, kto ławnikiem być nie może
Jak zostać ławnikiem, czyli kto może zgłosić kandydatów na ławników
Są trzy możliwe opcje. Kandydatów na ławników zgłaszają:
1. prezesi właściwych sądów,
2. stowarzyszenia, inne organizacje społeczne i zawodowe, zarejestrowane na podstawie przepisów prawa, z wyłączeniem partii politycznych,
3. co najmniej pięćdziesięciu obywateli mających czynne prawo wyborcze, zamieszkujących stale na terenie gminy dokonującej wyboru.Skupię się na ostatniej możliwości zostania ławnikiem. Ta forma jako jedyna w pośredni sposób pozwala samemu zgłosić swoją kandydaturę (choć formalnie zgłasza Was 50 obywateli). W tym wypadku do dokumentów niezbędnych podczas składania karty zgłoszenia dołącza się również listę osób zawierającą imię (imiona), nazwisko, numer ewidencyjny PESEL, miejsce stałego zamieszkania i własnoręczny podpis każdej z pięćdziesięciu osób zgłaszających kandydata. Pierwsza osoba na liście pięćdziesięciu obywateli zgłaszających jest osobą uprawnioną do składania wyjaśnień w sprawie zgłoszenia kandydata na ławnika.Pozostałe dokumenty dołączane do karty zgłoszenie:- informację z Krajowego Rejestru Karnego dotyczącą zgłaszanej osoby,
– oświadczenie kandydata, że nie jest prowadzone przeciwko niemu postępowanie o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe,
– oświadczenie kandydata, że nie jest lub nie był pozbawiony władzy rodzicielskiej, a także, że władza rodzicielska nie została mu ograniczona ani zawieszona,
– zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia, wystawione przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, stwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania funkcji ławnika,
– dwa zdjęcia zgodne z wymogami stosowanymi przy składaniu wniosku o wydanie dowodu osobistego.
Ile zarabia ławnik sądowy
Za czas wykonywania czynności w sądzie ławnik otrzymuje rekompensatę pieniężną. Jej wysokość za jeden dzień pełnienia obowiązków wynosi 1,9% podstawy ustalenia wynagrodzenia zasadniczego sędziego, którą w danym roku stanowi przeciętne wynagrodzenie w drugim kwartale roku poprzedniego. Wobec tego, w pierwszym roku kadencji wynagrodzenie będzie ustalane na podstawie II kwartału 2015 (który jeszcze się nie skończył). W I kwartale 2015 przeciętne wynagrodzenie wyniosło 4054,89 zł. Gdyby wartość ta była identyczna w II kwartale, ławnik za każdy dzień pracy otrzymałby 77,04 zł. Od rekompensat wypłacanych ławnikom sąd pobiera zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Ławników, którzy nie podlegają ubezpieczeniu zdrowotnemu sąd zgłasza do ubezpieczenia zdrowotnego i pobiera składkę. Ławnik zamieszkujący poza miejscowością siedziby sądu ma prawo do diety (lub jej części) oraz zwrotu kosztów dojazdu i noclegu według zasad ustalonych dla sędziów.
Gdzie złożyć dokumenty oraz uzyskać formularze
Powołaniem ławników zajmuje się Rada Miasta. W związku z tym formularze oraz informacje o miejscach składania dokumentów odnajdziecie w Biuletynie Informacji Publicznej waszego miasta (zazwyczaj zakładka Rada Miejska) oraz na stronach internetowych miasta.
Wybór ławników
Moja opinia na ten temat, czyli jak dorobić na byciu ławnikiem?
Podczas tworzenia artykułu korzystałem z:
- Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych.
- Informatora zamieszczonego na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości:
Ławnik – sędzia społeczny
-\