W poprzednim artykule na temat bitcoin powiedzieliśmy sobie czym on jest i skąd się bierze oraz omówiliśmy sposób funkcjonowania bazy danych zwanej blockchain. Powinniście już rozumieć najważniejsze zagadnienia i wiedzieć, jak zorganizowany jest świat wirtualnej waluty. Dzisiejszy artykuł będzie kontynuacją poprzedniego. Opowiem Wam o tym, w jaki sposób kupuje się bitcoiny, jak można je przechowywać i co zrobić, kiedy chcecie wymienić je na jednostki innych kryptowalut lub walut fiducjarnych (czyli tradycyjnych pieniędzy – złotówek, dolarów czy euro). Starałem się, aby zawarte we wpisie informacje były esencją tego, co powinniście wiedzieć, dlatego dajcie znać w komentarzach, czy wszystko jest zrozumiałe. Niejasne kwestie będziemy tłumaczyć na bieżąco. 😉
Jak wymienić tradycyjną walutę na bitcoiny
W poprzednim artykule mówiłem o pełnej anonimowości i prywatności użytkowników bitcoina. Sieć blockchain, choć w pełni otwarta i dostępna dla wszystkich, nie zbiera żadnych danych osobowych. Nikt nie jest w stanie dowiedzieć się, kto jest właścicielem konkretnego portfela.
Sprawdź, szczegółowe informacje na temat autora bitcoin na wikipedii.
Sprawa skomplikuje się nieco, jeśli bitcoiny będziecie chcieli nabyć szybko, wygodnie i w dużej ilości. Prawdopodobnie, w pierwszej kolejności, sprawdzicie ofertę giełd kryptowalut. Ceną za ich usługi jest jednak nie tylko niewielka prowizja, ale także utrata statusu incognito – znakomita większość takich podmiotów będzie wymagała przeprowadzenia weryfikacji tożsamości KYC (co reguluje prawo i niespecjalnie da się to przeskoczyć). Oprócz tego, sam przelew waluty tradycyjnej, którą będziecie następnie wymieniać na bitcoiny lub inne kryptowaluty, również pozostawi ślad po Waszej obecności. Istnieją jednak sposoby, by jednostki bitcoina kupić w pełni anonimowo. Poniżej wymienię znane mi metody wymiany waluty tradycyjnej na bitcoiny i dodam do każdej krótki komentarz.
- Giełdy kryptowalut – istnieją różne rodzaje giełd. Jeśli nie posiadacie żadnych kryptowalut, zmuszeni jesteście do założenia konta na giełdzie pozwalającej handlować zarówno walutami fiducjarnymi – dolar, euro czy złotówka – jak również tymi wirtualnymi. Tego typu platformy podlegają restrykcyjnym przepisom i zawsze wymagają od swoich użytkowników szczegółowej weryfikacji. Giełdy pobierają prowizje, jednak są one zdecydowanie mniejsze, niż w kantorach kryptowalut. Istnieją również giełdy, za pośrednictwem których wymieniane mogą być tylko kryptowaluty (pomiędzy sobą), a założenie konta w takim miejscu może być anonimowe.
Handlowanie wirtualnymi walutami wymaga wiedzy i doświadczenia – nie zachęcam nikogo do takich eksperymentów, a jedynie zwracam uwagę na taką możliwość.
Bitcoina za złotówki kupicie między innymi na giełdzie Bitpanda, o której pisałem na blogu (w kontekście premii na start) lub na BitBay – czyli największej kryptogiełdzie w Polsce.
- Kantory kryptowalut – działają jak zwyczajne kantory, które każdy z nas miał okazję odwiedzić. Pozwalają na błyskawiczną wymianę wielu walut tradycyjnych na bitcoina i pozostałe altcoiny (kryptowaluty inne niż bitcoin). Są jednak zazwyczaj znacznie droższe od giełd. Różnica w cenie wynika z faktu, że większość kantorów kupuje kryptowaluty na giełdach, a następnie dolicza swoje marże. Kantor różni się od giełdy zasadą funkcjonowania – kupuje się w nim konkretną ilość jednostek waluty od jednej firmy (zupełnie jak w sklepie), na giełdzie z kolei uczestnicy rynku handlują jednostkami pomiędzy sobą. Na platformach kantorów znajdziecie zazwyczaj dwa kursy/dwie ceny bitcoina, czyli bid i ask. Kwota bid to cena, po której możecie aktualnie sprzedać bitcoiny. Kwota ask oznacza kwotę, za jaką możecie kupić określoną liczbę jednostek bitcoina. Różnicę między tymi kwotami nazywamy spread. Na blogu opisywałem między innymi dwa popularne kantory, które dodatkowo wypłacają premię na start: Bison oraz Luno.
- Bitomat, czyli bankomat dla bitcoina – zasady działania tego urządzenia nie trzeba prawdopodobnie nikomu tłumaczyć, bo korzysta się z niego niemal identycznie, jak ze zwykłego bankomatu czy wpłatomatu. W urządzeniu należy umieścić gotówkę, podać adres portfela i zatwierdzić transakcję. Zakupione bitcoiny zaksięgują się we wskazanym portfelu, a ich właściciel będzie mógł cieszyć się pełną anonimowością. Prowizje są jednak w tym przypadku dość wysokie. Nie można mieć wszystkiego 😉
Sprawdźcie, czy w Waszym mieście znajdują się tego typu automaty. Wystarczy, że wpiszecie w wyszukiwarce hasło bitomat + nazwa miasta.
- Zakup bezpośredni – jeśli macie wśród znajomych osobę, która jest już w posiadaniu bitcoinów i chciałaby sprzedać jakąś część swoich jednostek, możecie dokonać zakupu także w ten sposób. Będzie to rozwiązanie pozwalające zachować prywatność i anonimowość.
Większość z Was prawdopodobnie nie ma jednak możliwości dokonania takiej transakcji w gronie zaufanych przyjaciół, dlatego muszę Was przestrzec – kupowanie walut od jakichkolwiek obcych osób, które ogłaszają się na znanych portalach czy w grupach społecznościowych niesie za sobą ogromne ryzyko padnięcia ofiarą oszustwa.
Biorąc pod uwagę, że najbardziej rozpowszechnionym sposobem nabywania coinów są giełdy kryptowalut, pamiętajcie – zakupione jednostki kryptowaluty powinny jak najszybciej znaleźć się w Waszym portfelu bitcoin. Nie zostawiajcie ich w portfelu giełdowym, jeśli nie zamierzacie ich w najbliższym czasie wymieniać. Każda giełda, niezależnie od zastosowanych zabezpieczeń, narażone jest na ataki hakerów i będzie najlepiej, jeśli przyjmiecie zasadę ograniczonego zaufania do operatora. W internecie znajdziecie mnóstwo przykładów – niestety udanych – ataków na giełdy. Ich scenariusz zazwyczaj przebiega według sprawdzonego schematu: wartość strat sięga setek milionów dolarów, giełda upada, a inwestorzy nie odzyskują swoich pieniędzy.
Jak przechowywać kryptowalutę bitcoin
Posiadacze waluty bitcoin trzymają ją w swoich portfelach. Samo słowo trzymają powinienem ująć w grubym cudzysłowie, bo oznacza ono w tym przypadku jedynie szyfrowanie dostępu (klucza prywatnego) do swoich bitcoinów, które (jak wszystko, co dotyczy btc) znajdują się w poszczególnych blokach sieci blockchain.
W tym miejscu warto przypomnieć, dlaczego odpowiednie szyfrowanie klucza prywatnego jest tak istotne dla bezpieczeństwa Waszych środków. Sieć blockchain, która gromadzi informacje o wszystkich bitcoinach i portfelach, jest siecią anonimową – nie ma tutaj przycisków zapomniałem hasła lub przypomnij mi login. Jest również siecią zdecentralizowaną, więc nie będziecie mieli komu zgłosić próby oszustwa czy kradzieży. Nie istnieje też żaden konsultant ani super-admin, który cofnie bezprawnie wysłane środki. Pilnowanie hasła to wyłącznie Wasz problem 😉
Waszym najważniejszym zadaniem jest więc zapamiętanie klucza prywatnego i tak zwanej frazy odzyskiwania (mnemonic phrase, mnemonic seed czy zwyczajnie seed) oraz chronienie jej przed poznaniem przez osoby niepowołane. Niestety, ale osoba znająca któreś z tych haseł może bez żadnych konsekwencji wysłać wszystkie Wasze środki na dowolny inny portfel i niewiele będziecie mogli z tym fantem zrobić.
Do właściwego zabezpieczenia posiadanych bitcoinów służą portfele, które w pierwszej kolejności możemy podzielić na portfele typu cold wallet i portfele typu hot wallet. Portfele pierwszego rodzaju to portfele offline, czyli takie, które wygenerowały klucz bez dostępu do internetu. Drugie – znacznie powszechniejsze i chętniej wykorzystywane dzięki dużo prostszej zasadzie działania – to portfele online.
- Portfel papierowy (paper wallet) – to prawdopodobnie najbardziej podstawowy rodzaj portfela. Nie jest najbezpieczniejszym rozwiązaniem, ale powinien wystarczyć na początku przygody z bitcoinami, kiedy posiadacie ich symboliczne ilości i zależy Wam bardziej na poznaniu funkcjonowania sieci, niż na wymianie całego dorobku życia na bitcoiny. Zasada jego działania jest prosta. Wygenerowany automatycznie adres publiczny i klucz prywatny należy wydrukować lub zapisać na kartce papieru, a następnie strzec jak oka w głowie. Klucz możecie wygenerować na przykład tutaj – bitaddres.org. Po przejściu na stronę będziecie musieli ruszać kursorem myszy lub naciskać losowe klawisze klawiatury. Po chwili wygenerowane zostaną dwa ciągi znaków wraz z tożsamymi kodami QR. Możecie je od razu wydrukować i postarać się o dobrą kryjówkę.
Powtarzam: nie zabezpieczajcie w ten sposób znacznych ilości bitcoinów. Wspominam o tej możliwości tylko dlatego, że swój portfel możecie wygenerować w ciągu kilku sekund. To pozwoli nieco lepiej zrozumieć ten świat, ale nie nadaje się do do przechowywania jakichkolwiek sensownych kwot.
- Portfel mobilny – prawdopodobnie najpowszechniejszy rodzaj portfela. Ma postać aplikacji szyfrującej dostęp do posiadanych bitcoinów, która mieści się w urządzeniu mobilnym – smartfonie czy tablecie. Korzystając z portfeli mobilnych należy zachować szczególną ostrożność, szczególnie podczas instalowania nowych aplikacji niewiadomego pochodzenia, gier oraz przy udzielaniu im zgód na dostęp do poszczególnych obszarów oprogramowania.
- Portfel desktopowy – czyli oprogramowanie szyfrujące klucz, które zainstalowane jest na komputerze osobistym. Użytkownicy tego typu portfeli powinni przywiązywać szczególną uwagę do bezpieczeństwa swoich laptopów i komputerów stacjonarnych.
- Portfele internetowe – korzystanie z nich przypomina korzystanie z tradycyjnej bankowości elektronicznej. Dostęp do bitcoinów zyskacie z każdego urządzenia z dostępem do internetu. Uchodzą za dość niebezpieczne i podatne na ataki hakerów.
- Portfel sprzętowy – rozwiązanie dla posiadaczy znacznych ilości bitcoinów. Jeden z najbezpieczniejszych dostępnych profili. Klucz przechowywany jest nie w dedykowanej aplikacji, ale na dedykowanym urządzeniu. Ryzyko kradzieży jest w ten sposób minimalizowane. Odstraszająca może być wysoka cena i możliwość zgubienia samego urządzenia. To propozycja dla zaawansowanych inwestorów i użytkowników z dłuższym stażem. Najpopularniejszy portfel sprzętowy to Ledger Nano S.
Jak i gdzie sprzedawać bitcoin
Bitcoiny możecie sprzedawać dokładnie tymi samymi drogami, którymi je nabyliście. Kiedy macie już określoną ilość jednostek bitcoina lub innej kryptowaluty, możecie zacząć korzystać z giełd, które nie obsługują walut tradycyjnych (fiducjarnych). Miejcie jednak świadomość ryzyka, które występuje podczas wszystkich inwestycji – niezależnie od tego, czy kupujecie złoto lub srebro, waluty, czy akcje giełdowe.
Jak przesyłać bitcoiny
Przekazywanie jednostek kryptowaluty jest podobne do wykonywania przelewu internetowego. Logując się do swojego portfela bitcoin, będziecie musieli podać adres publiczny portfela, do którego chcecie przekazać określone środki oraz ilość przekazywanych jednostek. Następnie należy potwierdzić transakcję kluczem prywatnym i to wszystko. Dzięki sieci peer-to-peer (P2P) bitcoiny trafią do portfela odbiorcy od razu po potwierdzeniu przez sieć blockchain prawidłowości transakcji (co trwa maksymalnie kilka sekund).
Jeśli Wasz portfel nie daje możliwości przesyłania bitcoinów (na przykład korzystacie jeszcze z portfela papierowego) będziecie potrzebowali któregoś z wymienionych wyżej portfeli. Możecie bez problemu skorzystać z wielu polecanych portfeli mobilnych czy desktopowych.
Jak widzicie, korzystanie z bitcoinów nie jest wcale tak straszne i skomplikowane, jak może się to wydawać. Najważniejsze jest zrozumienie ogólnych zasad działania kryptowalut, w czym – mam nadzieję – trochę Wam pomogłem 😉 Cóż, gdyby było to mocno skomplikowane, bitcoin nie zszedłby pod strzechy, jak ma to miejsce w ostatnich latach. W końcu jego rolą jest wyparcie tradycyjnych walut, a jak wiadomo obrót walutami fiducjarnymi jest dość prosty i wystandaryzowany.
